Struggling to be inside the Present Moment (3/4)

Ron Rolheiser, OMI

We know from experience how difficult it is to be inside the present moment because the past and the future won't leave us alone. They are forever coloring the present. The past haunts us with half-forgotten lullabies and melodies the trigger memories, with loves that has been found and lost, with wounds that have never healed, and with inchoate feelings of nostalgia, regret, and wanting to cling to something that once was. The past is forever sowing restlessness into the present moment.

And the future impales itself into the present as well, looming as promise and threat, forever asking for our attention, forever sowing anxiety into our lives, and forever stripping us of the capacity to simply drink in the present. The present is forever being colored by obsessions, heartaches, headaches, and anxieties that have little to do with people we are sitting with at table.

Philosophers and poets have had various names for this: Plato called it "a madness that comes from the gods"; Hindu poets have called it "a nostalgia for the infinite"; Shakespeare speaks of "immortal longings", and Augustine, in perhaps the most famous naming of them all, called it an incurable restlessness that God has put into the human heart to keep it from finding a home in something that is less than infinite and eternal: You have made us for yourself, Lord, and our hearts are restless until they rest in you.

* * *

Từ trải nghiệm của mình, chúng ta biết ở trong phút giây hiện tại là khó đến mức nào, bởi vì quá khứ và tương lai không để chúng ta yên. Chúng mãi mãi nhuốm màu lên hiện tại. Quá khứ ám ảnh với những bài hát ru và giai điệu mơ hồ nửa quên nửa nhớ thỉnh thoảng vụt lên trong ký ức, với những tình yêu đã tìm thấy được và đã mất, với những vết thương lòng không bao giờ lành da non, và với những nỗi thao thức hoài niệm, tiếc nuối, và mong mỏi níu giữ một điều gì đó đã qua. Quá khứ mãi mãi gieo nỗi bất an vào giây phút hiện tại.

Và tương lai lại cũng len lỏi vào hiện tại, đổ cái bóng lờ mờ của hứa hẹn và đe dọa, luôn luôn đòi chúng ta phải chú ý, luôn luôn gieo lo lắng vào đời sống, và luôn luôn tước đi của chúng ta cái khả năng đơn giản là đắm mình trong hiện tại. Hiện tại mãi mãi bị nhuốm màu bởi ám ảnh, những cơn đau của tâm hồn và trí óc, những nỗi lo lắng mà hầu như chẳng liên quan gì đến với những người đang ở bên cạnh chúng ta.

Các triết gia và thi sĩ đã gọi nó bằng nhiều tên khác nhau: Plato gọi nó là “cơn điên đến từ các thần”; các thi sĩ Hindu gọi nó là “nỗi hoài niệm về cái vô hạn”; Shakespeare nói về “những nỗi khát khao bất diệt”, còn Augustin, mà có lẽ nhiều người biết tới cách nói này của ông nhất, nói rằng nó là một nỗi bất an vô phương cứu chữa mà Chúa đã đặt vào trái tim con người để nó không thể tìm thấy bình an trong bất cứ điều gì ở thấp dưới cái vô hạn và vĩnh hằng: Chúa đã tạo ra chúng con cho chính Chúa, và trái tim chúng con sẽ không bình an chừng nào nó chưa tìm về yên nghỉ bên Chúa.